Boek aanrader #4 - Luisteren naar kinderen door Dr. Thomas Gordon

Dit ietwat oudere boek uit de jaren ’70 werd enkele jaren geleden herwerkt door Dr. Gordon met recentere voorbeelden en taalgebruik.  En alhoewel de jaren ’70 er nog doorschijnen, is dit een prachtig boek om je te laten inspireren beter te communiceren met je kids.  De methode hierin beschreven wordt heel grondig uitgelegd en behelst de assertieve communicatie met kids. 

Assertief betekent respectvol communiceren zowel voor de ouders als voor de kids.  Een hele oefening.  Hoe blijf je zelf respectvol?  En hoe zorg je ervoor dat je kids eveneens respectvol blijven naar jou? 

Maar eerst, elk boek dat ik bespreek moet voldoen aan volgende eis: link. 

Dokter Gordon gaat er prat op dat ouders kinderen kunnen grootbrengen die verantwoordelijkheidsgevoel, zelfdiscipline en solidariteitsgevoel hebben zonder dat ze daarvoor het wapen van de angst nodig hebben.  Omgekeerd vindt hij dat ouders die proberen veel meer te accepteren dan zij voor zichzelf kunnen waarmaken, de relatie met hun kinderen schaden en hun kinderen psychische schade berokkenen door de verborgen afkeur in hun woorden en daden.  De kunst blijft het kind te laten voelen dat je zijn gedrag afwijst, maar geen oordeel velt over hem als persoon. 

Kernbegrip hiervoor is het principe ‘van wie is het probleem?’

Heeft het kind een probleem, zoals ruzie met vriendinnen of liefdesverdriet, mag je hen helpen door actief te luisteren.  Heb jij als ouder een probleem, zoals teveel rommel in huis of te luide muziek in de kamer, mag je als ouder je confrontatievaardigheden gebruiken. 

Het is niet de bedoeling om beide door elkaar te halen, zoals confronteren als je kind met een probleem zit, of actief luisteren als jij met gedrag van het kind een probleem hebt. 

Maar hoe doe je dat dan?

Actief luisteren (als het kind met een probleem zit) kan door 12 communicatieblokkades tegengehouden worden, die hij grondig uitwerkt in het boek.  Actief luisteren komt daarnaast neer op, als ontvanger van de gevoelens van het kind, te begrijpen wat de zender voelt of wat zijn boodschap betekent.  Dit vat je in je eigen woorden samen en geef je terug aan de zender met de kans om te checken of je het juist hebt begrepen.  De ontvanger zendt zelf geen boodschap uit, geeft geen mening of advies.  Hij geeft alleen weer wat hij hoort.  Actief luisteren is dus een vaardigheid waarbij je de kinderen zodanig op weg helpt dat ze zelf oplossingen zoeken en vinden voor hun problemen.  Zo help je niet alleen je kinderen om hun gevoelens te uiten, aan te kunnen en te verwerken, maar ook hun eigen vindingrijkheid te ontwikkelen en te gebruiken.  Je vindt vele voorbeelden van actief luisteren terug in het boek. 

Confrontatievaardigheden gebruiken (als jij als ouder een probleem hebt), doe je enkel als jij specifiek gedrag van je kind onaanvaardbaar vindt.  Dit doe je niet door jij-boodschappen te gebruiken waardoor je je kind vertelt wat ze moeten, zouden moeten of behoren te doen.  Maar waar je ik-boodschappen gebruikt, die bestaan uit drie componenten.  De eerste component is een beschrijving van het gedrag, zonder een veroordeling in.  ‘Toen daarstraks de muziek vanuit je kamer tot in de tuin te horen was.’  De tweede component is het gevoel dat je erbij hebt omschrijven. ‘vond ik dat erg vervelend.’ De derde component is het gevolg van het gedrag van het kind op jou ‘want ik kon niet tot rust komen na een intense werkdag met veel prikkels.’  Ouders mogen heel duidelijk zijn over het concrete, merkbare gevolg dat het gedrag van hun kind heeft op henzelf. 

Deze ik-boodschappen zullen veel minder weerstand krijgen en laten de verantwoordelijkheid voor het veranderen van gedrag bij het kind.  Zowel kinderen als volwassenen hebben vaak niet door hoe hun gedrag op anderen inwerkt.  Maar als we dat aan elkaar vertellen, willen we daar best rekening mee houden en ontstaat er een warm gevoel van vertrouwen omdat men samen de problemen oplost. 

Voor voorbeelden en de volledige uitwerking van zijn betoog, is de rest van het boek een aanrader.  Voor elke ouder die respectvol wil communiceren met zijn kinderen en zelf respectvol wil behandeld worden, een pareltje. 

Als jij hem gelezen hebt, nodig ik je graag uit te laten weten wat je eruit geleerd hebt.  Wil je dit omschrijven onderaan dit artikel?